Scenariusz zajęć edukacyjnych z języka polskiego dla uczniów klasy II gimnazjum autorstwa Aliny Popiel, polonistki
z Publicznego Gimnazjum w Pajęcznie
Temat: „Czy wszystko na sprzedaż ?” - o reklamie dobrze i źle. (2 godziny zajęć edukacyjnych)
Cele lekcji:
Kształcenie umiejętności:
·
odróżniania faktów od opinii (perswazji od informacji)·
rozpoznawania w tekstach reklamowych elementów perswazyjnych i informacyjnych,·
odkrywania intencji i postawy nadawcy oraz sposobów kształtowania postawy odbiorcy tekstu reklamowego,·
świadomego dystansu i krytycyzmu wobec zabiegów słownego i wizualnego nacisku,·
wyjaśniania celowości użycia w reklamie wyrazów oceniających,·
określania funkcji reklamy, jej pozytywnego i negatywnego wpływu na odbiorcę,·
tworzenia własnych tekstów, plakatów reklamowych, projektowania kampanii reklamowych,·
posługiwania się słownictwem związanym z reklamą ( spot, billboard, copywriter itp.)Metody:
·
pogadanka,·
dyskusja,·
drama,·
burza mózgów
Formy:
·
praca indywidualna, zbiorowa,·
praca w grupachŚrodki dydaktyczne
:żart rysunkowy (człowiek jako marionetka, ofiara manipulacji)·
·
teksty: „Bądź krytyczny w stosunku do reklam”, „ Co lubię i czego nie lubię w reklamie”- wypowiedź J. Miodka, fragment artykułu K. Skowronek „Reklama. Studium...,”·
karty pracy dla zespołów,·
kolaże reklam prasowych przygotowane przez uczniów,·
kaseta magnetofonowa z ulubionymi reklamami uczniów (nagrana wcześniej przez chętnych uczniów),·
materiały pomocnicze dla nauczyciela- artykuły i opracowania na temat reklamy w Polsce i na świecie,·
flamastry, kredki, szary papier,·
kserokopie reklam prasowych,·
słowniki języka polskiego.
Po zajęciach uczniowie:
·
potrafią krytycznie analizować· przekazy reklamowe,·
odróżniają fakty od opinii, perswazję od informacji,·
umieją określić· , czemu służy reklama, podać· przykłady jej wpływu na odbiorcę,·
wskazują pozytywne i negatywne strony reklamy,·
potrafią wnioskować· , wyrażać· sądy i opinie,·
posługują się słownictwem związanym z reklamą,·
wskazują elementy perswazyjne w tekstach reklamowych oraz pozasłowne w spotach telewizyjnych,·
wyodrębniają środki językowe oddziałujące na wolę odbiorcy reklamy.SCENARIUSZ ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH
Lp. | PRZEBIEG ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH | KSZTAŁCONE UMIEJĘTNOŚCI |
1. | Prezentacja rysunku
satyrycznego dotyczącego reklamy.
Uczniowie interpretują żart Juliana Bohdanowicza. Czym jest reklama w ujęciu rysownika?-luźne wypowiedzi uczniów. Nauczyciel podkreśla te ich wypowiedzi, które wiążą się z wpływem reklamy na konsumentów, a może nawet ze sterowaniem zachowaniami odbiorców. Czy czujecie się manipulowani?- wypowiedzi uczniów. |
wnioskowanie interpretowanie |
2. | Badanie siły oddziaływania reklamy na konsumentów:
Prezentacja ulubionych reklam uczniów; krótkie uzasadnienie wyboru. Wyeksponowanie plakatu- kolażu reklam prasowych przygotowanego przez wybranych uczniów ( praca domowa dla chętnych); czytanie niektórych tekstów reklamowych, zwrócenie uwagi na plastyczną stronę reklamy prasowej; wysłuchanie nagranych przez uczniów reklam radiowychuzasadnienie wyboru. |
komentowanie
prezentacja efektów własnej pracy, uzasadnianie |
3. | Co to jest reklama? Czemu ona
służy?- burza mózgów.
Swobodne wypowiedzi uczniów- informowanie, nakłanianie, zachęcanie; komunikat perswazyjno- nakłaniający. |
|
4. | Uściślenie definicji. Lektura tekstu pomocniczego
dotyczącego sposobu redagowania tekstów reklamowych(K. Skowronek
„Reklama...”) załącznik nr1.
Wyeksponowanie definicji słownikowej. Zwrócenie uwagi na łacińskie pochodzenie wyrazu „reklama”(‘reclamo’-krzyczę, protestuję), komentarz. Jakie rodzaje reklam znacie? Jakie są sposoby (drogi) docierania reklamy do odbiorcy? (reklama telewizyjna, prasowa, radiowa, prezentowana na billboardach, w Internecie). |
praca z tekstem
wnioskowanie |
5.
|
Jak obronić się przed
manipulacją ze strony reklamy? -
wypowiedzi uczniów ( dystans, krytycyzm, wątpienie w prawdziwość, rzetelność reklamy). Uczniowie kształcą umiejętność krytycznego odbioru reklam, zdolność odróżniania faktów od opinii, informacji od oceny na podstawie materiału (kserokopie reklam prasowych) przygotowanego przez nauczyciela- praca zbiorowa; Praca w grupach- lektura tekstu nakłaniającego do krytycyzmu wobec reklam, dotyczącego ich rzetelności- załącznik nr2, wskazywanie w reklamach prasowych elementów informacyjnych i oceniających. Jakie środki perswazyjne wykorzystują twórcy reklam, by przekonać konsumentów o wyjątkowości reklamowanego produktu i nakłonić ich do jego kupna? Przykłady tekstów reklamowych podaje nauczyciel. Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela wmieniają środki perswazji.
Pozasłowne środki perswazyjne w spotach telewizyjnych:
Inne formy zwrócenia uwagi potencjalnego klienta na reklamowany produkt:
Praca w grupach- samodzielne wskazywanie w tekstach reklamowych elementów informacyjnych oraz perswazyjnych- karty pracy (załącznik nr 3). |
praca z tekstem
odróżnianie faktów od opinii, informacji od oceny, perswazji
wskazywanie słownych i pozasłownych środków perswazyjnych;wykorzystanie wcześniej zdobytej wiedzy- analiza językowa tekstów reklamowych, wnioskowanie
praca w grupach odróżnianie informacji od oceny, perswazji |
6. | Zapisanie tematu zajęć.
Określenie negatywnych i pozytywnych skutków ekspansji reklam- wypowiedzi uczniów. Negatywna ocena reklamy:
Pozytywna ocena reklamy:
Lektura tekstu Jana Miodka (jeśli czas na to pozwoli). Ocena reklamy dokonana przez profesora- wypowiedzi uczniów.(załącznik nr 4). Uwagi dodatkowe przekazane przez nauczyciela W Polsce produkuje się rocznie ok. 200 filmów reklamowych – to już przemysł. W Krakowie odbywa Ogólnopolski Festiwal Filmu Reklamowego i Reklamy- Crackfilm ( reklama jest więc nie tylko podstawą handlu i marketingu w gospodarce rynkowej, ale staje się powoli elementem kultury).Trzeba się jednak bronić przed zalewem reklam , przed ich wpływem na nasze życie. Odbiorcom reklam potrzebny jest rozsądek , dystans i krytycyzm wobec nacisku perswazyjnego. Nauczyciel przedstawia krótko strukturę (weksponowana na tablicy magnetycznej) przykładowej polskiej agencji reklamowej, najważniejszych twórców reklamy (copywriter, art director ), terminów związanych z reklamą (spot, slogan reklamowy, billboard)- terminy są eksponowane na tablicy. Podsumowanie dokonane przez uczniów pod kierunkiem nauczyciela. Odpowiedź na pytanie zawarte w temacie: „ Czy wszystko na sprzedaż?”- o reklamie. |
wnioskowanie
ocenianie
uogólnianie |
7.
|
Prezentacja umiejętności uczniów (praca w grupach)- tworzenie
własnych reklam, przygotowanie planu kampanii reklamowej, redagowanie
haseł reklamowych z elementami informacji i perswazji, plakatów, projekt
30- 60- sekundowej reklamy telewizyjnej- scenki
dramatyczne.
Zadania dla grup: Jesteście producentami... . Ułóżcie uczciwą i skuteczną reklamę prasową.
Zredagujcie tekst reklamujący andruty ze szkolnego sklepiku, pamiętając o umieszczeniu w nim elementów informacyjnych ( np. gdzie można je nabyć, ile kosztują itp.) oraz perswazyjnych. Opracujcie projekt 30-60-sekundowej reklamy telewizyjnej dowolnego produktu- scenka . Zareklamujcie klasę IIb, pamiętając o umieszczeniu w tekście informacji (faktów) oraz opinii (pozytywnej oceny). Zastosujcie znane Wam środki perswazyjne. Wymyślcie plakat zachęcający do krytycznej oceny reklamy (antyreklama). Wykonajcie plakat reklamowy jakiegoś nieistniejącego lub niereklamowanego dotychczas produktu ( rysunek+ hasło, tekst). Wymyślcie hasło i projekt rysunku do reklamy społecznej np. przeciw agresji w szkole, narkomanii, alkoholizmowi itp. Bądźcie oszczędni w środkach wyrazu. Możecie szokować, by silniej przemówić do odbiorcy. Praca domowa (dla 5-osobowych grup ) Do wyboru: 1.Przygotujcie i przeprowadźcie w klasie kampanię reklamową jakiegoś nieistniejącego, a przynajmniej niereklamowanego dotąd w mediach produktu. Opracujcie plan kampanii, uwzględniając następujące elementy:
2. Przygotujcie kampanię promującą w powiecie Publiczne Gimnazjum w Pajęcznie. Wymyślcie reklamę prasową – tekst (fakty, rzetelna informacja+ pozytywna ocena) , projekt billboardu (rysunek, krótki tekst, hasło. 3. Przygotujcie na dyskietce krótką prezentację Publicznego Gimnazjum w Pajęcznie z uwzględnieniem walorów szkoły w programie PowerPoint Termin: 10 dni |
rozwiązywanie problemów w twórczy sposób
praca w grupach
wykorzystanie wiedzy w praktyce |
Załącznik nr1
„ Najważniejszym elementem tekstu reklamowego jest czynnik perswazyjny, czyli pozyskujący . Przez pozyskiwać rozumiemy tu ‘zainteresować towarem lub usługą’, ‘wzbudzić potrzebę nabycia towaru lub skorzystania z usługi’, wreszcie- ‘skłonić do kupna towaru lub skorzystania z usługi’. Reklama bywa niekiedy nazywana ‘legalną perswazją’, przez co rozumie się ‘ogół wszelkich płatnych form pośredniego informowania o towarach i usługach oraz skłaniania do ich nabycia „
Katarzyna Skowronek „ Reklama. Studium...”
Załącznik nr2 a
Bądź krytyczny w stosunku do reklam
Oczywiste jest, że reklamy produktów, które do nas docierają, muszą działać bardzo skutecznie, gdyż w przeciwnym razie producenci nie wydawaliby pieniędzy na ich produkcję i prezentację. Jednym z celów każdej reklamy jest ukazanie danego produktu jako wyjątkowego i w związku z tym warto, żeby go wybrać spośród innych. Nie zawsze jednak to, co się w reklamach mówi o produkcie, jest zgodne z prawdą. Aby ocenić „rzetelność” wszelkich stwierdzeń używanych w reklamach, powinieneś starać się odpowiedzieć na następujące pytania:
- Czy jest przedstawiony jakiś dowód potwierdzający podane informacje?
- Z jakiego źródła ten dowód pochodzi? Czy jest to źródło godne zaufania?
- Jeśli w reklamie są przytoczone wyniki jakiegoś testu ( sprawdzającego np. użyteczność- jakiegoś produktu), to kto przeprowadził ten test? Jak starannie był on wykonany?
- Powinieneś także zwrócić- uwagę na język użyty w reklamie. Czy są to udokumentowane stwierdzenia, czy tylko hasła ( np. proszek X jest najlepszy!)
Załącznik 2b
Jakie konkretne pytania zadał(a)byś po usłyszeniu następujących reklam ?
1. Proszek ALBA wybiela dwukrotnie silniej niż każdy inny proszek.
............................................................................................
2. Wyniki wielu badań wykazują, że ludzie na całym świecie wolą od innych kawę INKA.
............................................................................................
3. BENTRA- pasta numer jeden na świecie- zalecana przez dentystów.
...........................................................................................
4. Nie ma skuteczniejszej ochrony dla silnika w twoim samochodzie
niż olej EOL 1.
............................................................................................
5. Trabant XL 145- spełnieniem twych marzeń.
............................................................................................
6. Tabletki PROGRES- najlepszy sposób na pozbycie się bólu.
Załącznik nr3
Karta pracy
Odszukajcie w podanym zestawie tekstów reklamowych:
a) elementy informacyjne (właściwości towarów):
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
b) elementy perswazyjne (nakłaniające),
·
np. określenia o wyłącznie dodatnim zabarwieniu, sugerujące wyjątkowość· reklamowanych towarów lub usług,·
przymiotniki i przysłówki w stopniu wyższym i najwyższym, określenia o wyłącznie dodatnim zabarwieniu emocjonalnym,·
zaimki dzierżawcze (twój, twoje, wasz, wasze), formy 2 osoby czasowników, najczęściej w trybie rozkazującym:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Załącznik nr 4
CO LUBIĘ I CZEGO NIE LUBIĘ (W REKLAMIE)
„Kiedy w osiedlowym sklepie (...) patrzę codziennie na reklamę pewnego gatunku musztardy opatrzoną sloganem KROPKA NAD I, uzasadnionym ikonicznie (graficznie) (porcja musztardy ma kształt kropki postawionej nad kiełbasą – literą i), z podziwem myślę o twórczych zdolnościach człowieka.
Jako językoznawca zaś nie ukrywam, że tego rodzaju figury stylistyczne odpowiadają mi w reklamie najbardziej. U źródeł mojej intelektualnej satysfakcji stoi bowiem zabawa słowem, gra jego dosłownym i przenośnym znaczeniem. (...) Chwalę zatem twórców takich sloganów jak:
- Z Kasią Ci się upiecze ( dosłownie - z Kasią – margaryną i przenośnie, bo coś się komuś upiecze, to tyle co „ominie go kara, ujdzie mu coś bezkarnie, uda mu się”).
- Strepsils najlepszy w gardłowej sprawie (Strepsils – środek przeciw bólowi gardła, sprawa gardłowa – „sprawa pociągająca za sobą karę śmierci”). (...)
Złoszczą mnie źle postawione czy zbędne przecinki, tak jak irytujące jest nadużywanie i nieuzasadnione natręctwo dużych liter (...). i wreszcie – banalność pewnych konstrukcji językowych. (...) Kto pierwszy porównał oczy ładnej dziewczyny do gwiazd, był poetą. Ktoś, kto robi to po raz setny, jest człowiekiem uprawiającym twórczość banalną, kiczowatą.
W sumie jednak pozytywów jest więcej. Zachowując pewne wyważenie, śmiem twierdzić, że reklama to swoista zachęta do językowej twórczości. Reklama jest tym, co uczy zwięzłości, treściwości i ekspresywności słowa. Gdyby pod jej wpływem ludzie stali się mniej gadatliwi, (...) to ja, użytkownik języka, byłbym szczęśliwy”.
Jan Miodek –profesor Uniwersytetu Wrocławskiego
Hasła eksponowane w czasie zajęć edukacyjnych na tablicy magnetycznej:
Crackfilm- Ogólnopolski Festiwal Filmu Reklamowego i Reklamy
perswazja
informacja
opinia
faktpropaganda
slogan reklamowy
billboard
promocja
spot- reklamówka radiowa lub telewizyjna
copywriter-wymy
śla hasła, teksty piosenek, dialogi..art director-wymy
śla obraz, tzn. to, co ma przedstawiać dany spot, billboard lub zdjęcie
„REKLAMA – << łac. reclamo: krzyczę, protestuję>> -- rozpowszechnianie informacji o towarach (usługach), ich zaletach, wartości, miejscach i możliwościach nabycia, o uzdrowiskach, wycieczkach itp. , zwykle za pomocą plakatów, ogłoszeń w prasie, radiu , telewizji stanowiące zachętę do nabycia towarów lub korzystania z usług: plakaty , napisy, urządzenia służące temu celowi”
(„Słownik wyrazów obcych”, Warszawa 1985r.)